Waarom peuters soms ontploffen en wat er in hun brein gebeurt
Een driftbui in de supermarkt, tranen omdat de sok niet goed zit bijna iedere ouder of gastouder kent het. De zogenaamde ‘peuterpuberteit’ is geen onwil, maar een teken dat het brein volop in ontwikkeling is.
Het brein in de groei
Rond de leeftijd van twee tot vier jaar verandert het kinderbrein razendsnel. Vooral de prefrontale cortex, het hersengebied dat zorgt voor plannen, zelfbeheersing en impulscontrole, is nog lang niet volgroeid. Neurowetenschapper Jelle Jolles noemt dit “de bouwfase van het brein”. Kinderen hebben nog moeite om emoties te reguleren, omdat de hersenverbindingen tussen gevoel (limbisch systeem) en verstand (prefrontale cortex) nog in opbouw zijn.
Driftbuien als leermoment
Emotionele uitbarstingen zijn dus niet alleen lastig, maar ook leerzaam. Door ervaringen leren kinderen stap voor stap hun emoties herkennen en beter hanteren. Ouders en gastouders spelen hierin een cruciale rol. “Wat een kind op die momenten nodig heeft, is rust en herkenning,” zegt Jolles. “Niet straffen, maar helpen woorden te geven aan gevoelens.”
Hoe kun je helpen?
- Blijf rustig en benoem wat je ziet: “Je bent boos omdat het niet lukt.”
- Bied structuur en voorspelbaarheid; dat geeft veiligheid.
- Geef keuze waar mogelijk, dat vergroot het gevoel van controle.
- Prijs positief gedrag (“Wat goed dat je even wachtte!”).
Met geduld en duidelijkheid groeit de zelfbeheersing vanzelf mee met het brein.
Leer en lees meer in de online kennisbank voor leden.
Bronnen:
- Jolles, J. (2016). Het tienerbrein. Amsterdam University Press.
- Crone, E. (2018). Het puberende brein. Amsterdam University Press.
- Nederlands Herseninstituut (2023). Emotieregulatie bij jonge kinderen.