Leerbericht: Hoe kun je omgaan met normen en waarden?
Wat is een norm en wat is een waarde?
Wat zijn normen en waarden?
Normen en waarden zijn van belang in ons dagelijks leven en spelen een grote rol in de manier waarop we met elkaar omgaan. Ze bieden een kader voor wat we als samenleving belangrijk vinden en hoe we ons horen te gedragen. Voor professionals die met kinderen werken, is het zaak om deze begrippen goed te begrijpen, omdat zij een voorbeeldfunctie vervullen en kinderen helpen bij hun sociale ontwikkeling.
Waarden zijn idealen en overtuigingen die mensen belangrijk vinden. Ze vormen de basis van ons gedrag en wat we willen bereiken in het leven. Waarden verschillen vaak per cultuur, religie of achtergrond, maar spelen ook een belangrijke rol in de opvoeding en begeleiding van kinderen. Een waarde zoals respect voor anderen is bijvoorbeeld iets wat je kinderen meegeeft, zodat ze leren hoe ze goed kunnen omgaan met de mensen om hen heen. Andere waarden kunnen zijn eerlijkheid, zorgzaamheid, of verantwoordelijkheid. Als je met kinderen werkt, is het jouw taak om deze waarden over te brengen, zodat kinderen leren wat belangrijk is in het leven.
Normen zijn concrete gedragsregels die voortkomen uit waarden. Ze beschrijven hoe we ons in specifieke situaties moeten gedragen en kunnen zowel formeel (zoals regels in de opvang of op school) als informeel (zoals omgangsvormen) zijn. Normen geven kinderen duidelijke richtlijnen over wat sociaal aanvaardbaar gedrag is. Bijvoorbeeld, de norm dat je je beurt afwacht in een spel komt voort uit de waarde van respect en eerlijkheid. Als je met kinderen werkt, help je hen deze normen te begrijpen en toe te passen in hun dagelijkse leven, bijvoorbeeld door voor te doen hoe je vriendelijk met anderen omgaat, of door uit te leggen waarom het belangrijk is om je aan afspraken te houden.
Voor professionals die met kinderen werken, is het belangrijk om een omgeving te creëren waarin waarden en normen duidelijk worden gemaakt en geleefd. Kinderen leren door wat ze zien en ervaren. Daarom is goed om consistent te zijn in de boodschap die je geeft en een voorbeeld te stellen. Op deze manier ontwikkelen kinderen een sterk moreel kompas dat hen helpt in hun sociale contacten in hun verdere leven.
Waarden zijn:
Idealen en motieven. Wat jij belangrijk vindt.
Deze verschillen per cultuur (religie, maatschappelijke achtergrond, regio)
Voorbeeld: Ouderen moeten veel respect krijgen.
Normen zijn:
Opvattingen over hoe mensen zich zouden moeten gedragen.
Wetten.
Ongeschreven (gedrags)regels.
Het wat is “normaal” en “gebruikelijk”.
Voorbeeld: Je staat je plaats in de bus/trein/metro af aan iemand die ouder is dan jij.
Ben jij gastouder of gastouderbureau en lid van KNGO? Dan heb je via de Online Kennisbank voor leden toegang tot exclusief themamateriaal. Zowel gastouders als gastouderbureaus hebben elk hun eigen Kennisbank, afgestemd op hun specifieke behoeften.
Dit kwartaal staat in het teken van Werken aan normen, waarden en cultuur, een van de vier pedagogische basisdoelen uit de Wet kinderopvang. Ga direct aan de slag met praktijkopdrachten en tools om de Werken aan normen, waarden en cultuur van kinderen te stimuleren.
> Log in en ontdek meer op de Kennisbank!
Wil jij ook toegang krijgen tot het themamateriaal en profiteren van de voordelen? Ontdek wat KNGO voor jou als professional kan betekenen! Ontvang het StaPP magazine, schrijf je in voor webinars en Q&A’s, doe mee met winacties en er is nog veel meer!
>> WORD NU EXTRA VOORDELIG LID VAN KNGO! <<
Wat kan je verwachten dit jaar? Bekijk de KNGO roadmap van 2024.